ONLINE DERSİ KAYDEDEN 4 YILA KADAR HAPİS CEZASI ALABİLİR

Özellikle pandemi sürecinde eğitimler yoğun olarak internet üzerinden, başka bir deyişle online olarak gerçekleşiyor. 

Eğitimde tekrarın önemi yadırganamayacak kadar fazla olsa da, bu dersleri kaydetmenin hukuki açıdan bir cezası olabilir mi?

Bilindiği üzere 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) hayatımıza 24/3/2016 tarihinden itibaren girdi. Mevcut durumda online gerçekleşen dersler de eğitimcilerin kişisel verilerini barındırdığı için, bu kanuna ve ceza kanunumuza göre bir takım düzenlemelere tabi olmak durumunda.

Bu dersleri kaydetmek için, başka bir deyişle kişisel verilerin işlenebilmesi için KVKK madde 5’te ve madde 6’da belirtilen hallerin gerçekleşmesi gerekmekte. İlgili maddeler şöyle:

KVKK madde 5 “(1) Kişisel veriler ilgili kişinin açık rızası olmaksızın işlenemez. (2) Aşağıdaki şartlardan birinin varlığı hâlinde, ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın kişisel verilerinin işlenmesi mümkündür: a) Kanunlarda açıkça öngörülmesi. b) Fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması. c) Bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması. ç) Veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması. d) İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması. e) Bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması. f) İlgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması.” 

Böylelikle online dersi veren eğitmenin açık rızası olması ya da online dersin kendisi tarafından alenileştirildiğinin ispatı gerekecektir.

Yine KVKK 6.maddede “(1) Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir. (2) Özel nitelikli kişisel verilerin, ilgilinin açık rızası olmaksızın işlenmesi yasaktır. (3) Birinci fıkrada sayılan sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel veriler, kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir. (4) Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde, ayrıca Kurul tarafından belirlenen yeterli önlemlerin alınması şarttır.” Şeklinde olan düzenleme yer almaktadır.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) 135.maddesi birinci fıkrasında “Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.” demek suretiyle kişisel verilerin hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmesi neticesinde verilecek ceza belirlenmiştir. TCK 136.maddede “Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklindeki amir hükümle izinsiz bir şekilde kaydedilen kişisel verilerin yayılmasının müeyyidesi belirtilmektedir.

Netice itibariyle gerek KVKK gerek TCK kapsamında kişisel veri olarak sayılacak online derslerin kayıt altına alınması halinde cezai sorumluluklar oluşabilecektir.