Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi

Elbirliği (iştirak) mülkiyetinin paylı (müşterek) mülkiyete dönüştürülmesi tapu dairesi aracılığıyla ya da mahkeme aracılığıyla yapılır.

Elbirliği mülkiyetiyle paylı mülkiyet arasında ne fark vardır?

Hemen hatırlamak gerekirse elbirliği mülkiyetinde bütün paydaşlar birlikte hareket ederek (iştirak halinde) tasarruf hakkını kullanabilirler. Paylı mülkiyette ise isteyen paydaş payı üzerinde serbestçe (müşterek olarak) tasarrufta bulunabilecektir.

İlgili Mevzuat:

15.01.2009 tarihli 5831 sayılı kanun 8.maddesi ile 3402 sayılı Kadastro Kanunu’na eklenen maddelerden;

Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi

Ek Madde 3- “Bir mirasçı, miras ortaklığından doğan elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde tapu sicil müdürü, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder. Tebligat masrafları ilgilisince karşılanır.

Elbirliği mülkiyetinin devamına yönelik bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan herhangi biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu taşınmaz mal üzerindeki elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete dönüştürülerek, hissedarlık esaslarına göre mirasçılar adına tapu kütüğüne tescil edilir.”

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 644. maddesi:

“Bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hakimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder.

Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir.

Terekeye dahil diğer hakların ve alacakların paylar oranında bölünmesi hususunda da yukarıdaki hükümler uygulanır.”

1- Tapu müdürlüğü tarafından elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi:

Mirasçılık belgesi (eski adıyla veraset ilamı) ile miras bırakanın taşınmazlarının mirasçılık belgesinde yer alan mirasçılara intikalleri elbirliği halinde mülkiyet esasına göre yapılacaktır.

Ancak elbirliği mülkiyeti ilgilisinin (mirasçılardan herhangi birinin ya da birkaçının) talebi ile paylı mülkiyete çevrilebilir. Bu talep ile tapu müdürlüğü 7201 sayılı tebligat kanunu hükümlerince mirasçılık belgesi (veraset ilamı) üzerinde yer alan mirasçılara bildirimde bulunmak zorundadır.

-Tebligat Kanunu’nun 49. Maddesi uyarınca öncelikle tapu müdürlüğünde mirasçıların adres kayıtları varsa bu adreslere tebligat yapılması gerekir.

-Mirasçıların tapu müdürlüğünde kayıtlarının olmaması halinde 5490 Nüfus Hizmetleri Kanunu ve 26377 sayılı resmi gazetede yer alan Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliği’ne göre adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre mernis adresinden mirasçıya tebligat yapılacaktır.

-Mirasçının yurt dışında olması ya da yabancı uyruklu olması durumunda ise yine 7201 sayılı Tebligat Kanunu’na göre yapılır.

-Fiil ehliyeti olmayan mirasçı için kanuni temsilcisine tebligat yapılması gerekmektedir.

-eğer mirasçılardan birinin adresi tapu müdürlüğünce bulunamadıysa 7201 sayılı Tebligat Kanunu 28.madde ve devamına göre ilanen tebligat yapılacaktır. Tapu müdürlüğü tarafından ilanın bir nüshası taşınmazın bulunduğu yer muhtarlığına ilan edilmek üzere bırakılır.

-Elden tebligat yapılması halinde tebellüğ tarihi itibari ile tebliğ sonrası süre başlar.

Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün boyunca itirazda bulunulmaz ise, başka bir deyişle taşınmazın bağlı olduğu sulh hukuk mahkemesinde dava açılmaz ise, elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete dönüştürülecektir.

Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesinde 30 günlük süre ne zaman başlar?

Tebliğ edilme tarihinden itibaren 30 günlük süre başlar, bu sürenin son günü tatil gününe denk gelmesi halinde takip eden ilk iş günü son gün olarak sayılacaktır.

Tebligat masrafları elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini isteyen mirasçı tarafından karşılanacaktır. Tebligat pulu alınarak tapu müdürlüğüne bırakılır.

Mirasçılar tarafından farklı mirasçılık belgeleri sunulması ya da tapu kayıtlarında hata olması hallerinde tapu müdürlüğünce elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi gerçekleştirilemez. Bu durumda tapu müdürlüğü işleme devam edebilmek için uyuşmazlık olan konunun netleşmesini talep edecek, başka bir deyişle uyuşmazlık olan konuya ilişkin mahkemeden karar alınması gerekecektir.

2-Elbirliği mülkiyetinin mahkeme tarafından paylı mülkiyete dönüştürülmesi

Paydaşlar mülkiyetin dönüştürülmesini mahkemeden de isteyebilirler. Bu halde yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi, görevli mahkeme ise sulh hukuk mahkemesi olacaktır.

Dava konusunu elbirliği mülkiyetinde olan taşınmazların tamamının ya da bir kısmının paylı mülkiyete dönüştürülmesi oluşturur.

Dava hakimi 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 644.maddesinde yer alan ihtarı içeren bir davetiyeyi mirasçılara göndermek zorundadır. Belirtilen ihtarı içermeyen tebligat kanunen geçersiz olacaktır.

Tebligatların yapılması neticesinde bir itiraz ileri sürülmezse, mirasçılardan biri paylaşma davası açmazsa paylı mülkiyete dönüştürme işlemi mahkeme eliyle tamamlanacaktır.

Mahkeme paylı mülkiyete dönüştürmeye karar vermesi halinde her bir mirasçının payının ilgili mahkeme ilamında belirtilmiş olması gerekir, eğer mirasçılık belgesine gönderme yapılarak ilam oluşturulduysa geçerli bir ilam olmayacaktır.

miras avukatı – ortaklığın giderilmesi avukatı – izaleyi şuyu avukatı