Av. Cem AKYAZI
Avukatlık Bürosu | İstanbul Avukat, Küçükçekmece- Halkalı – Atakent Avukat
Birçok çalışan, yoğun tempolar, işyeri huzursuzlukları veya kişisel tercihler nedeniyle işinden ayrılma kararı alabiliyor. Bu noktada en çok merak edilen konuların başında ise şu soru yer alıyor:
“İstifa Edince Tazminat Alabilir Miyim?”
Yasalarımıza göre genel kural, kendi isteğiyle işten ayrılan bir çalışanın tazminat hakkı elde edemeyeceği yönündedir. Ancak bu durumun yasal istisnaları da bulunmaktadır. Eğer çalışan, işyerinde yasal haklarının ciddi biçimde ihlal edildiğini kanıtlayabiliyorsa, bu durumda istifa değil, haklı nedenle fesih kapsamında değerlendirme yapılır. Bu sayede kıdem tazminatı dahil olmak üzere birçok alacak talep edilebilir. Üstelik bu ihlalin son birkaç yıl içinde yapılmış olmasının önemi yoktur.
İstifa, kişinin herhangi bir gerekçe belirtmeden, tamamen kendi arzusu ile çalışmayı bırakması olarak algılanır. Bu tür ayrılıklarda işçi, tazminat hakkından vazgeçmiş sayılır.
Buna karşın, haklı nedenle fesih, işçinin yasal sınırlar içerisinde, işverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi gibi geçerli sebeplerle iş sözleşmesini sona erdirmesidir. Bu yol izlendiğinde işçi hem kıdem tazminatını hem de varsa diğer alacaklarını talep edebilir. Aslında haklı fesih de bir tür gerekçe göstererek istifa etmek olarak düşünülebilir.
Aşağıda sıralanan başlıklar, çalışanların yasal çerçevede kıdem tazminatını alarak işten ayrılabileceği yaygın haklı fesih gerekçeleridir:
Çalışanın maaşının zamanında ödenmemesi, hiç ödenmemesi ya da düzensiz bir şekilde verilmesi, fesih sebebidir. Özellikle kronikleşmiş ödeme sorunları, işçinin haklı olarak işten ayrılmasını sağlar.
Yasal sınırlar üzerinde çalışmaya rağmen mesai ücretinin ödenmemesi ciddi bir ihlaldir. Bu durum, noter kanalıyla ya da yazılı olarak bildirilerek sözleşmenin feshedilmesini meşrulaştırır.
Sigortasız çalıştırma veya prime esas kazançların düşük gösterilmesi geçmişe dönük dahi olsa tazminatlı fesih hakkı doğurur.
Sürekli aşağılanmak, dışlanmak, hedef gösterilmek gibi mobbing davranışlarına maruz kalınması durumunda sağlık gerekçesiyle iş akdi feshedilebilir.
Tehlikeli koşullarda çalışmaya zorlanmak, koruyucu tedbirlerin alınmaması gibi haller de tazminatlı fesih kapsamına girer.
Taciz, tehdit, şiddet, hakaret gibi eylemler, işverenin ağır kusurlu davranışları arasında yer alır ve doğrudan tazminat hakkı kazandırır.
Yıllık izin veya doğum izni gibi zorunlu izinlerin kullandırılmaması da fesih gerekçesi olarak geçerlidir.
Haklarınızı kaybetmeden işten ayrılmak için bazı adımları dikkatli atmalısınız:
1. Hiç gerekçe göstermeden işten ayrılırsam tazminat alabilir miyim?
Hayır. Gerekçesiz istifa eden çalışan kıdem tazminatına hak kazanamaz.
2. Haklı fesih ile istifa arasındaki fark nedir?
Haklı fesih, yasal sebeplere dayanır ve tazminat hakkı sağlar. İstifa ise kişisel karardır ve tazminat hakkı vermez.
3. Mobbinge uğradığımı nasıl ispat edebilirim?
Tanık beyanları, yazılı mesajlar, e-posta kayıtları veya psikolojik raporlar delil olarak sunulabilir.
4. Aylarca maaşımı geç aldım. Bu tazminat hakkı verir mi?
Evet. Sürekli maaş gecikmesi haklı fesih sebebidir.
5. Fazla mesai yaptım ama ücret ödenmedi. Ne yapmalıyım?
Durumu belgelerseniz sözleşmeyi feshederek tazminat talep edebilirsiniz.
6. SGK primlerim asgari ücretten gösteriliyor, bu normal mi?
Hayır. Gerçek maaşınız üzerinden prim yatırılmalı. Aksi durumda fesih hakkınız vardır.
7. Yıllık izin hakkım tanınmıyor. Bu yasal mı?
Değil. İzin vermemek, işverenin sözleşmeye aykırı davranışıdır.
8. Haklı fesih yaparsam ihbar süresi geçerli olur mu?
Hayır. Haklı nedenle fesihte ihbar süresi aranmaz.
9. İşverene e-posta ile bildirim yapsam yeterli olur mu?
Evet. Ancak ispat açısından noter ihtarı tercih edilmelidir.
10. İşveren istifamı baskıyla aldı. Tazminat hakkım gider mi?
Baskıyla alınan istifa geçersiz sayılır. Dava açarak hakkınızı talep edebilirsiniz.
11. Tazminatımı alamazsam ne yapmalıyım?
Arabuluculuğa başvurup anlaşma sağlanmazsa dava açabilirsiniz.
12. İşten ayrıldıktan sonra tazminat davası açabilir miyim?
Evet. 5 yıl içinde dava hakkınız bulunmaktadır.
13. Kadın çalışan evlendiği için işten ayrılırsa tazminat alabilir mi?
Evet. Evlilikten sonraki bir yıl içinde ayrılan kadın çalışan tazminat alabilir.
14. Askerlik sebebiyle işten ayrılan erkek çalışan tazminat alabilir mi?
Evet. Askerlik, kıdem tazminatı hakkı doğurur.
15. Emeklilik nedeniyle işten ayrılırsam tazminat alır mıyım?
Evet. Emeklilik de kıdem tazminatı gerektiren bir sebeptir.
16. Eşim vefat etti, psikolojik destek alıyorum. İşe devam edemiyorum.
Geçerli sağlık raporlarıyla birlikte bu da haklı fesih kapsamına girebilir.
17. Haklı fesih yaptım ama bordroda eksiklikler var. Ne yapmalıyım?
Eksik gösterilen maaş veya haklar için dava açabilirsiniz.
18. Haklı fesihte ne kadar sürede işlem yapmalıyım?
İhlali öğrendiğiniz andan itibaren makul sürede fesih yapılmalıdır.
19. Noter masrafları yüksek, başka yol var mı?
E-posta da geçerli olmakla birlikte noter ihtarı daha güçlü delil olur.
20. Avukatla çalışmak zorunlu mu?
Zorunlu değil ancak süreci doğru yürütmek adına önerilir.
Diğer Yazılarımız
İş Davalarına Bakan Avukat Küçükçekmece
Çok Çalışıyorum Tazminat Alabilir miyim?
Site Temizlik Görevlisi Kendi İsteğiyle İşten Ayrılırsa Tazminat Alabilir mi?
Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Site Güvenlik Personeli Tazminat Alabilir mi?
Site Yönetimi İşten Çıkardı Ne Yapmalıyım?
Haksız Yere İşten Çıkarma Tazminatı
SGK Çıkış Kodu Nasıl Değiştirilir ve Düzeltilir? 2025 Güncel Rehber
Küçükçekmece İş Hukuku Avukatı Konum Bilgisi İçin Tıklayınız.